«ЖАСЫЛ КӨПІР» ӘРІПТЕСТІК БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛТАЙ ШАРТЫ

Жоба

«ЖАСЫЛ КӨПІР» ӘРІПТЕСТІК БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ

ҚҰРЫЛТАЙ ШАРТЫ

КІРІСПЕ АҚПАРАТ

2010 жылы Астана қаласында өткен АТМЭӘК (ЭСКАТО) қоршаған орта және даму бойынша алтыншы конференциясы Азия-Тынық мұхиты өңірі елдерінде «жасыл» экономиканы орнықты дамыту және қолдау мақсатында күш-жігерді, реформалар мен технологиялар тәжірибесін біріктіру үшін өңіраралық әріптестік құруды ұсынды (Астана бастамасы).

Бір жылдан соң Астана қаласында «Еуропа үшін қоршаған орта» жетінші Министрлік конференциясында БҰҰ ЕЭК қатысушы елдердің қоршаған орта министрлері, ЕО, БҰЭБ, БҰҰ ДБ, ЕҚЫҰ, ЕЖДБ және басқа да халықаралық ұйымдар, бизнес пен ҮЕҰ өкілдерімен қатар:

а) «жасыл» экономикаға қол жеткізу үшін Еуропа, Азия мен Тынық мұхиты өңірінің елдері үшін Мыңжылдық даму мақсаттарына қол жеткізудің негізгі тәсілдерінің бірі ретінде барлық күш-жігерін салуға МІНДЕТТЕНЕДІ;

б) елдің ерекше жағдайларына сәйкес енгізу және орнықты даму контексінде түсіну арқылы «жасыл» экономикаға көшуді экологиялық тұрақтылық пен кедейшілікті жою үшін негізгі алғышарт болатынын МОЙЫНДАДЫ.

Мақсаттарға қол жеткізу үшін олар «жасыл» экономика бойынша өңіраралық әріптестігін құруға ниет білдірді («Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасы – ЖКӘБ[1]), ол елдер, халықаралық ұйымдар, мемлекеттік, қоғамдық және жеке сектордың «жасыл» экономикаға көшу үшін барлық күш-жігерін біріктіруге бағытталады және ашықтық пен тұрақтылық қағидаттарын ұстанады.

2012 жылы Бразилияда өткен БҰҰ орнықты даму жөніндегі Бүкіләлемдік конференциясында (Рио+20) бұл әріптестік (ЖКӘБ) барлығы үшін ерікті және ашық бастама ретінде конференцияның қорытынды құжаты болып мақұлданды[2].

Біз, уәкілетті өкілдеріміздің атынан қол қойған тараптар, «Жасыл көпір» Әріптестік бағдарламасының осы Құрылтай шартын қабылдаймыз.

І ТАРАУ

НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап

Анықтамалар

Осы Құрылтай шартының контексінде:

а) «Кеңес төрағасы мен вице-төрағасы» – Басқарушы кеңестің сайланатын және қайта сайланатын басшылары мен басшыларының орынбасарлары.

б) «Басқарушы кеңес» – ЖКӘБ-нің басқарушы директорларды қамтитын, негізгі басқарушы және шешім қабылдайтын құрылымы.

в) «Жасыл экономика» – бір планетаның экологиялық шегінде барлығы үшін жақсы өмір сүру сапасын қамтамасыз ететін әділ және икемді экономика³

г) «Халықаралық ұйымдар» – үкіметаралық ұйымдар4.

д) «Халықаралық хатшылық» – ЖКӘБ-нің әкімшілік бірлігі.

е) «Бақылаушылар» – ЖКӘБ-нан бақылаушылар мәртебесін алған ұйымдар.

ж) «Қатысушылар» – қол қойған тараптар мен ЖКӘБ мүшелері болып табылатын қатысушылар. Төмендегі 7-бапты қараңыз.

з) «Ассамблея» – ЖКӘБ барлық қатысушыларын қамтиды.

и) «Бағдарлама» – «Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасы, сондай-ақ ЖКӘБ деп аталады.

к) «Нұсқама» – Халықаралық хатшылықтың ұйымдық қызметін сипаттайтын, негіз құраушы ережелер.

л) «Ережелер мен рәсімдер» – Әріптестікті басқаруды айқындайтын ЖКӘБ ережелері мен рәсімдері.

м) «Бас хатшы» – ЖКӘБ Халықаралық хатшылығының бас хатшысы.

н) «Қол қоюшы тараптар» – осы құжатқа тиісінше қол қоятын мүдделі тараптар.

о) «Көмекші органдар» – Басқарушы кеңес құрған немесе оның өкімімен құрылған кез келген жұмыс топтары, сараптамалық топтар, жедел топтар, комитеттер немесе қызметтер.

п) «Жасыл көпір» институты» – ЖКӘБ-ға мүшелік пен ғылыми қоғамдастықты жұмылдыруға көмектесетін ықтимал көмекші орган.

р) «Жасыл бизнес комитеті» – ЖКӘБ-ға мүшелік пен бизнес қоғамдастығын жұмылдыруға көмектесетін ықтимал көмекші орган.

с) «Жасыл көпір» қоры» – ЖКӘБ жобалары мен бағдарламаларын қаржыландыруға көмектесу үшін ықтимал көмекші орган.

2-бап

Әріптестік бағдарламасын құру

Қол қойған тараптар «Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасын құрады. Бағдарламаны құруға қатысты мына аспектілер келісілді:

a) Осы Құрылтай шарты «Жасыл көпір» басқару қызметі мен басшылығына және ЖКӘБ мүшелігіне қатысты негізгі жағдайлар мен ережелерді қамтиды.

b) Қызметтің қосымша аспектілері «Басқару бойынша нұсқама» мен «Рәсімдер ережелері» құжаттарында айқындалған.

c) ЖКӘБ-нің халықаралық ұйым мәртебесі бар.

d) ЖКӘБ бас офисі Қазақстан Республикасының Алматы қаласында (ұйымдастырушы елде) орналасқан.

e) Ассамблея мен Басқарушы кеңестің шешімдерімен көмекші органдар құрыла алады (бұрын мыналар ұсынылған болатын: Бизнестің орнықты даму комитеті, «Жасыл көпір» институты, «Жасыл көпір» қоры).

f) Осы Құрылтай шартының жағдайларына сәйкес қатысушылар ЖКӘБ мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізуге көмектесу үшін қажетті шараларды қабылдауы тиіс.

ІІ ТАРАУ

ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ҚАҒИДАТТАРЫ МЕН САЛАЛАРЫ

3-бап

Негізгі миссия, қағидаттар мен мақсаттар

³http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/documents/2011/ece/cep/ece.cep.s.2011.l.5.e.pdf

4 Согласно определению в Венской конвенции от 1968 г. о праве международных договоров между государствами и международными организациями.

ЖКӘБ негізгі миссиясы – оның мүшелеріне және кең көлемді қоғамға, мүдделі

тараптарға «жасыл экономиканы» дамытуда көмектесу болып табылады.

Бұл ретте, бағдарлама мына мақсаттардың орындалуына әкелуі тиіс[3]:

1) ЖКӘБ Орталық Азия мен басқа өңірлерге халықаралық ынтымақтастыққа көмектесу мен технологиялар, білім алмасу мен қаржылық қолдау арқылы «жасыл экономиканың» өсуі бойынша көшбасшылықты қамтамасыз етуі тиіс;

2) ЖКӘБ мағлұмат, ақпаратты тарату мен білім беруге көмектесу үшін білім орталығы ретінде әрекет ететін болады;

3) ЖКӘБ таза («жасыл») технологияларды дамыту мен енгізуде өңірлік үйлестіруші және халықаралық салымшы ретінде әрекет ететін болады;

4) ЖКӘБ «жасыл экономиканы» орнықты дамытуды қамтамасыз ету үшін басты секторларда нақты және рентабельді жобалар үшін инновациялық инвестициялық шешімдер ілгерілететін болады;

5) ЖКӘБ өзінің операциялық, басқарушылық, жобалық, қаржылық және банктік қызметінің аутсорингі арқылы барынша ықтимал дәрежеде жеке сектордың өнімділігі басымдықтарын пайдаланатын болады.

4-бап

Бағдарлама қағидаттары

ЖКӘБ қызметінде мына қағидаттар Бағдарламаның мәдениеті мен тәсілдерінің негізі болып табылады:

ЖКӘБ осы құжатта белгіленген өз міндеттемелерін коммерциялық емес негізде орындайды және жұмыс істейді;
Мемлекеттің «жасыл экономикаға» көшу үшін қолайлы жағдайлар жасаудағы басты рөлі;
«Жасыл экономикаға» және экожүйе қызметтеріне инновациялар мен инвестицияларды белсендендірудің қажетті алдын ала шарты ретінде бағдарламалар мен жобаларға ұзақ мерзімді және көп жақты көзқарас;
Өнеркәсіптік орта, жеке сектор, үкіметтік емес ұйымдар мен жұртшылықты (тұтынушылар) қоса алғанда, мүдделі тараптарды біріктіре отырып, жұмылдыру;
Қазіргі кезеңдегі басқа процестер мен бағдарламаларды жетілдіру; бірлескен күш-жігер арқылы ынтымақтастық құруға бағдарлану;
Барлық жерде ескерілетін, тиісті басқару және бейтараптылық, ондағы басқару: өкілетті және мемлекетаралық, кәсіби және ашық, болжамды және тұрақты, есеп беретін және құпталған, нәтижеге және іс жүзінде қолдануға бағдарланған болып табылады.

5-бап

Ынтымақтастық салалары

Әріптестік ынтымақтастық салаларының әртүрлі деңгейінде әрекет етеді. Ынтымақтастықтың осы салалары бес негізгі секторларға шоғырланған, бірақ олармен шектелмеген:

a) Су, тау және басқа экожүйелерді қорғау және ресурстарды пайдаланудың экологиялық тиімділігін арттыру;

b) Орнықты энергияға қол жеткізу, оның қолжетімділігі мен тиімділігі;

c) Азық-түлік қауіпсіздігі мен орнықты ауыл шаруашылығы;

d) Орнықты қалалық инфрақұрылым және көлік;

e) Климаттың өзгеруіне бейімделу, табиғи апаттарға дайын болу.

Осы секторлар шеңберінде Бағдарлама өз қызметін мына бағыттар бойынша жүзеге асырады:

а) Мемлекеттік және мемлекетаралық басқаруды жақсарту;

б) Әріптестіктің ақпараттық инфрақұрылымы, хабардар болуды және білімді арттыру;

в) «Жасыл бизнесті» және «жасыл технологияларды» ілгерілету;

г) Қаржылық және экономикалық тетіктер;

д) «Жасыл экономика» үшін стандарттарды жетілдіру.

6-бап

Мүдделі тараптар

Әріптестікке кеңінен жұмылдыру оның табысты болуының қажетті шарты болып табылады, сондықтан әртүрлі санаттар шеңберінде мүшелік (төмендегі ІІІ тарауды қараңыз) барлық ұйымдық бірліктер: мемлекеттік органдар, институционалдық әріптестер, ҮЕҰ мен іскерлік қауымдастықтар үшін ашық. «Жасыл экономикаға» көшуге көмектесетін басқа да тиісті өңірлік және халықаралық процестер және бағдарламалармен ынтымақтастық пен үйлестіруге ерекше көңіл бөлінеді.

III ТАРАУ

ҚАТЫСУ

7-бап

Мүшелік

ЖКӘБ мүше қатысушылар – осы Құрылтай шартына қол қойған тараптар болып табылады. ЖКӘБ-на мүшелік кез келген мүше мемлекет, Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ), кез келген өңірлік ықпалдасу ұйымы немесе үкіметаралық ұйым үшін ашық, мүшелердің көпшілігі БҰҰ-ға мүше мемлекеттер болып табылады және 3-бапта баяндалған, БҰҰ-ға мүше кез келген мемлекеттің заңдарына сәйкес тіркелген және ұйымдастырылған кез келген жеке және мемлекеттік компанияның, БҰҰ-ға мүше кез келген мемлекеттің аумағында құрылған және орналасқан кез келген ғылыми институттың, сондай-ақ бас офисі БҰҰ-ға мүше мемлекеттің аумағында орналасқан кез келген үкіметтік емес ұйымдард ЖКӘБ мақсаттарын ұстанады. Кез келген осындай мемлекеттер, өңірлік ықпалдасу ұйымдары, үкіметаралық ұйымдар, жеке немесе мемлекеттік компаниялар, зерттеу институттары немесе үкіметтік емес ұйымдар – ЖКӘБ мүшесі бола алады.

Әртүрлі мүдделі тараптарды білдіру үшін мүшеліктің бірнеше санаттары бар:

a) Мемлекеттік қатысушылар – мемлекеттік органдарды қоса алғанда;

b) Институционалдық қатысушылар – саяси/экономикалық ықпалдасу ұйымдары – халықаралық ұйымдар;

c) ҮЕҰ – ұлттық және ұлтаралық үкіметтік емес ұйымдар;

d) Жеке сектордан қатысушылар – ұлттық және ұлтаралық бизнес қауымдастықтар және коммерциялық ұйымдардың сауда палаталары.

8-бап

Мүшелікке кіру

ЖКӘБ-на мүшелік ұйымдар (жеке тұлғалардың емес) үшін, атап айтқанда мемлекеттер, мемлекеттік органдар, саяси/экономикалық ықпалдасу ұйымдары, ұлттық және ұлтаралық үкіметтік емес ұйымдар, бизнес үшін ашық. Мүше-қатысушы болғысы келетін кез келген мүдделі тарап осы құжатта белгіленген қағидаттар мен мақсаттарды орындауға ұмтылатын және қабілетті болуы тиіс. Мүшелік алу үшін барлық өтініштер Ережелер мен рәсімдерге сәйкес қарастыру және бекіту үшін Басқарушы кеңеске жіберілуі тиіс.

9-бап

Мүшеліктен шығу

Кез келген мүше-қатысушы ЖКӘБ Бақсарушы кеңесіне өзінің шешімі туралы ресми түрде хабарлай отырып, ЖКӘБ-нан шыға алады. Мүшеліктен шығу хабарламада көрсетілген күннен бастап күшіне енеді. Қаржылық міндеттемелер бөлігінде, мұндай шығу хабарлама алынған қаржылық жылдың соңында күшіне енеді.

10-бап

Бақылаушының мәртебесі

ЖКӘБ-да бақылаушының мәртебесі ашық болып табылады және ЖКӘБ жұмысына практикалық және құнды үлес қосқысы келетін кез келген мүдделі тараптың сұрауы бойынша беріледі. Бақылаушының мәртебесін Ережелер мен рәсімдерге сәйкес Басқарушы кеңес бере алады, тоқтата алады немесе кері қайтарып алады.

11-бап

Үшінші тараптармен қарым-қатынас

ЖКӘБ Халықаралық хатшылық арқылы әртүрлі мәселелер бойынша ынтымақтастыққа мүдделі, өзара мүддені білдіретін үшінші тараптармен (мемлекеттер, халықаралық ұйымдар және институттармен) байланысты төмендегілер арқылы ілгерілетеді:

ақпарат және консультацияларды тұрақты алмасу шеңберінде диалог туралы әріптестік,
салалық диалог, белгілі бір тақарыптар бойынша мәжілістерге бару мүмкіндігі туралы әріптестік;
жобалық ынтымақтастық, бірлесіп бекітілген жобалар және бағдарламалармен бірлесіп жұмыс істеу.

IV ТАРАУ

НЕГІЗГІ ЖӘНЕ КӨМЕКШІ ОРГАНДАР

12-бап

ЖКӘБ Ассамблеясы

ЖКӘБ-на мүше барлық қатысушыларды білдіретін ЖКӘБ Ассамблеясы құрылады. Ассамблея тұрақты, ең аз дегенде, жылына бір рет жүргізілуі тиіс. Ассамблея жауапты болады және мына функцияларды орындайды:

a) Мүшелер мен бақылаушыларды бекіту немесе шығару.

b) Басқарушы кеңес үшін директорларды сайлау.

c) Ассамблея президенті мен вице-президентін сайлау.

d) Осы Шартқа толықтырулар және өзгерістер қарастыру және қабылдау.

e) ЖКӘБ қызметінің негізгі бағыттары мен стратегиясы бойынша кеңес беру.

f) ЖКӘБ мақсаттарын орындау барысын талқылау.

g) «Жасыл көпір» бағдарламасының жойылуы немесе аяқталуын бекіту.

Ассамблея туралы қосымша ақпарат Ережелер мен рәсімдер құжатында баяндалған.

13-бап

Басқарушы кеңес

Басқарушы кеңес Ассамблея мәжілістері арасында ЖКӘБ-нің тұрақты шешімдер қабылдауға жауапты негізгі органы болып табылады. ЖКӘБ-нің Басқарушы кеңесі мыналарға уәкілетті:

ЖКӘБ жұмыс істеуіне қатысы бар барлық мәселелер бойынша шешімдер қабылдауға.
Халықаралық хатшылық, Ассамблея мен көмекші органдар ұсынатын барлық сұрақтарды қарастыруға.
Мүшелік пен бақылаушының мәртебесіне қатысты шешімдер қабылдауға.

Бас хатшыны сайлауға.
Ережелер мен рәсімдерді қабылдау мен өзгертуге.
ЖКӘБ көмекші органдарын құруға, олардың міндеттерін белгілеуге, олардың өкілеттерін айқындауға, өзгертуге немесе тоқтатуға.
Кез келген басқа да тиісті сұрақтарды қарастыруға.

Басқарушы кеңес қызметінің негізгі қағидаттары:

Басқарушы кеңес аз дегенде тоғыз және көп дегенде он төрт мүшеден тұрады. Мүшелік барлық топтар мен мүдделі топтардың өңірлерінің теңгермелі өкілдігін қамтиды. Мүшелерді ЖКӘБ-на мүше қатысушылар тағайындайды және сайлайды.
Кеңес мүшелері екі жыл мерзімге тағайындалады.
Кеңестің төрағасы мен вице-төрағасын Басқарушы кеңестің мүшелері сайлайды.
Кеңестің төрағасы мен вице-төрағасы әрбір үш жылда өзгереді (кейінгі үш жылға қайта сайлану мүмкіндігімен).
Басқарушы кеңестің жиналысы ең аз дегенде, жылына екі рет өткізілуі тиіс.
Шешімдер консенсус арқылы қабылдануы тиіс; консенсусқа қол жеткізу мүмкін болмаса, бұл шешімдер, егер олар шешімдер ретінде көрсетілмесе, осы құжатта немесе Ережелер мен рәсімдерде тек консенсус арқылы қаьбыладнуы тиіс шешімдер Кеңес мүшелерінің мәжілісінде қатысып отырғандардың үштен екісі қабылдауы мүмкін.

Басқарушы кеңеске қатысты қосымша ақпарат Ережелер мен рәсімдер құжатында баяндалған.

14-бап

Халықаралық хатшылық

ЖКӘБ хатшылық қызметтерін осы мақсатта құрылған Халықаралық хатшылық жүзеге асыруы тиіс. Хатшылықтың бас офисі қажет болған жағдайда, басқа елдерде бөлімшелерін орналастыру мүмкіндігі бар қабылдаушы елдің аумағында орналасады.

Халықаралық хатшылықтың негізгі қағидаттары:

a) Бас хатшы ЖКӘБ талап ететін қызметтерді көрсету үшін жауап береді және Басқарушы кеңеске есеп береді;

b) Бас хатшы төрт жылға сайланады (кейінгі төрт жылға қайта сайлану мүмкіндігімен);

c) Халықаралық хатшылық персоналы ЖКӘБ қағидаттары мен мақсаттарын ескере отырып, халықаралық сарапшылар ретінде өз міндеттерін орындауы тиіс;

d) Тәртібі жұмыста талап етілетін адалдық пен бейтараптылық қағидаттарына сәйкес келуі тиіс, персонал тек хатшылық алдында жауап береді.

Халықаралық хатшылыққа қатысты қосымша ақпарат Қызмет нұсқамасы құжатында баяндалған.

15-бап

Көмекші органдар

Басқарушы кеңес көмекші органдарды құра алады. Көмекші органдар Кеңес белгілеген функцияларды орындайды, бірлескен жобаларды әзірлейді, тиісті салаларда осындай жобаларды енгізуді қамтамасыз етеді. Көмекші органдар Басқарушы кеңеске өз қызметінің барысы туралы есептерді, сондай-ақ өз құзыретіне сәйкес тиісті ұсынымдар жіберуі тиіс.

V ТАРАУ

КВОРУМ ЖӘНЕ ШЕШІМДЕР ҚАБЫЛДАУ

16-бап

Кворум

Кеңес мүшелерінің немесе мүше қатысушылардың үштен екісі қатысқан жағдайда, Басқарушы кеңес пен Ассамблея үшін кворум болып саналады. Мынаны ескеру қажет:

Мүше-қатысушыларды Басқарушы кеңеске сайлау қатысып отырған кворумның келісімін талап етеді.
Басқарушы кеңестің төрағасы мен вице-төрағасын сайлау қатысып отырған кворумның келісімін талап етеді.

17-бап

Шешімдер қабылдау

Шешімдер қабылдау тетіктері «Ережелер мен рәсімдер» құжатында белгіленген. Басқарушы кеңес пен мүше қатысушылар барлық мәселелер бойынша консенсусқа жетуге тырысуы тиіс. Кейбір мәселелер бойынша «Ережелер мен рәсімдер» құжатында белгіленгендей, консенсус міндетті болып табылады.

18-бап

Тарату

Құрылтайшылардың көпшілігінен кемінде үштен екісінің шешімі бойынша ЖКӘБ тарату кезінде ЖКӘБ активтерінің қалған құны тек қана қайырымдылық және білім беру мақсатында ұйымдастырылған және жұмыс істейтін бір немесе бірнеше ұйымдарға төленуі мүмкін.

VI ТАРАУ

ЖКӘБ-НІҢ КӨМЕКШІ ОРГАНДАРЫ

19-бап

Көмекші органдарды құру

Ережелер мен рәсімдерге сәйкес ЖКӘБ-ға мүше қатысушылар Басқарушы кеңес директорлары немесе Халықаралық хатшылық көмекші орган құра алады. Көмекші орган құруды Басқарушы кеңес қарастырады және бекітеді.

20-бап

ЖКӘБ көмекші органдар үшін негізгі жағдайлар

Дербес бюджеті бар кез келген көмекші орган өз функцияларын Нұсқама мен Ережелер және рәсімдерге сәйкес, сондай-ақ осы құжатта бекітілген ЖКӘБ қағидаттарын ескере отырып, орындауы тиіс. Көмекші органдардың есептері Ассамблея мен Басқарушы кеңестің назарына алу үшін қажет болған жағдайда, шешімдер қабылдау үшін берілуі тиіс.

VII ТАРАУ

ҚАРЖЫЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕР

21-бап

Бағдарлама бюджеті

ЖКӘБ бюджеті жобаларды үшінші тараптардың қолдауынан немесе мүше қатысушылардан түскен қаржылық салымдар есебінен қалыптасады. ЖКӘБ қаржылық немесе мүліктік салымдар немесе қызметте түскен кірістерді, егер оның миссиясына, мақсаттарына, тәуелсіздігіне, бейтараптылығына және коммерциялық емес сипатына қайшы келмесе қабылдай алады.

Бюджет жыл сайын бекітіліп, тексерілуі тиіс. Қаржылық жыл деп 1 қаңтардан бастап 31 желтоқсанға дейін уақыт есептеледі. Қаржылық міндеттемелерді орындаудың мүмкінсіздігін мүшелер форумы қарастыруы тиіс.

VIII ТАРАУ

ҚҰҚЫҚТЫҚ НОРМАЛАР

22-бап

Құқық қабілеттілігі

ЖКӘБ заңды тұлға болып табылады. ЖКӘБ-ның құқықтары:

1) Келісімшарттар жасасу;

2) Жылжамалы және жылжымайтын мүлікті иелену;

3) Талап-арыз беру.

23-бап

Жеңілдіктер мен құқықтық иммунитеттер

ЖКӘБ-на қосылу немесе қатысу кезінде ешбір мүше немесе бақылаушы қолданыстағы заңнамаға сәйкес құқығы бар жеңілдіктер мен құқықтық иммунитеттерден босатылмайды.

24-бап

Дауларды шешу

Екі немесе одан көп мүше қатысушылар арасында осы Құрылтай шартын түсіндіру немесе қолдануға қатысты келіспеушіліктер туындаған жағдайда, тиісті тараптар кеңес алуы тиіс, қажет болған жағдайда, Ассамблеяда келіспеушілікті қарау және тиісті шешім қабылдау үшін беруі тиіс.

25-бап

Өзгерістер мен толықтырулар

Кез келген мүше-қатысушы осы Құрылтай шартына өзгерістер мен толықтырулар ұсынуы тиіс.

Өзгерістер мен толықтырулар мәтіні мүше қатысушыларға Халықаралық хатшылық арқылы таратылуы тиіс және Ассамблеяның қарауы мен бекітуі үшін Ассамблея мәжілісіне дейін кем дегенде, 30 күн бұрын берілуі тиіс. Осы құжатқа өзгерістер немесе толықтырулар Ассамблеяның кемінде 2/3 дауысымен бекітілген жағдайда, дереу енгізілуі тиіс.

IX ТАРАУ

ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

26-бап

Қолдары мен депозитарий

Осы ЖКӘБ-ның Құрылтай шарты осы құжаттың ІІІ тарауында көрсетілгендей, барлық мүдделі тараптардың қол қоюы үшін ашық болып табылады. Қосылу заңдылығын Басқарушы кеңес айқындайды.

Осы Құрылтай шартының депозитарийі Халықаралық хатшылық болып табылады. Осы құжаттың түпнұсқасы ағылшын тіліндегі жалғыз данада депозитарийде сақталуы тиіс.

27-бап

Күшіне ену

Осы Құрылтай шарты осы құжатқа мүше қатысушылардың- кемінде төрт тарап қол қойған күннен кейінгі айдың бірінші күні күшіне енеді.

Осыны растау үшін, төменде қол қойғандар, осы мақсатқа уәкілетті бола тұрып, осы құрылтайшы шартқа қол қойды:

Қатысушы-мемлекеттер

_________________ _______________ _______________